Hiện nay, ngoài việc đến trực tiếp trung tâm xét nghiệm adn để thu mẫu làm xét nghiệm adn thì quý khách hàng hoàn toàn có thể tự thu mẫu ở nhà, bài viết dưới đây Rong Ba Group xin hướng dẫn quý khách hàng cách lấy mẫu xét nghiệm and tại nhà hiện nay.
ADN là gì? Xét nghiệm ADN là gì?
ADN (acid deoxyribonucleic) là vật chất tồn tại trong nhân tế bào và trên các nhiễm sắc thể có nhiệm vụ lưu trữ thông tin di truyền của mỗi sinh vật. GEN chính là một đoạn ADN mang thông tin di truyền.
Xét nghiệm ADN là xét nghiệm dùng ADN có trong các tế bào của cơ thể để xác định quan hệ huyết thống giữa hai cá thể vì ADN của một cơ thể thừa hưởng từ cả cha lẫn mẹ và quy định đặc điểm riêng biệt của từng cá thể. Đây chính là cách chính xác nhất để kiểm tra quan hệ huyết thống.
Với mẫu ADN của bố mẹ và con khớp với nhau trong từng gen thì có tới 99,999% hai chủ nhân mẫu vật có quan hệ huyết thống. Trong khi đó, nếu hai mẫu ADN không khớp với nhau từ 2 gen trở lên thì hai mẫu này tuyệt đối không có quan hệ huyết thống. Tuy nhiên, trường hợp hai người đàn ông là anh em sinh đôi cùng trứng (có bộ gen giống nhau hoàn toàn) thì không thể xác định ai là người cung cấp tinh trùng cho đứa trẻ.
Phương pháp dùng mẫu máu để xét nghiệm ADN
Sử dụng mẫu máu để xét nghiệm ADN là cách thức phổ biến để xét nghiệm huyết thống vì cho kết quả có độ ổn định cao, ADN không bị biến tính và thời gian trả kết quả nhanh chóng. Các bước để lấy mẫu máu xét nghiệm ADN gồm:
Liên hệ trung tâm y tế để được chuẩn bị các dụng cụ lấy mẫu cần thiết. Rửa tay thật sạch trước khi lấy mẫu
Chuẩn bị bút bấm lấy mẫu, đầu bấm tiệt trùng và giấy để lấy mẫu
Viết tên của người cần phân tích ADN lên thẻ lấy mẫu máu có chứa giấy xét nghiệm
Lau sạch ngón tay giữa bằng bông tẩm cồn, có thể lấy máu ở gót chân với trẻ em dưới 1 tuổi
Lắp đầu bấm vào bút bấm và tháo bỏ bảo vệ
Thực hiện thu mẫu máu bằng cách nhẹ nhàng đặt đầu bút lên đầu ngón tay và bấm nút bấm bên thân. Đầu trích máu chạm vào ngón tay thường không gây cảm giác đau
Bóp đầu ngón tay nhẹ nhàng cho tới khi thu được một giọt máu
Áp ngón tay vào trong vòng tròn của giấy thu mẫu sao cho giọt máu thấm vào giấy
Lau đầu ngón tay bằng bông tẩm cồn và giữ yên tại vị trí trích cho đến khi máu không còn thấm ra nữa
Để giấy thu mẫu máu khô tự nhiên trong 10 phút và gấp lại rồi cho vào riêng một phong bì có chữ ký
Lặp lại quá trình này với người cần phân tích ADN tiếp theo
Điền đầy đủ thông tin trên giấy đề nghị phân tích ADN rồi gửi cho trung tâm y tế và chờ kết quả
Xét nghiệm ADN bằng mẫu tế bào niêm mạc miệng
Xét nghiệm sử dụng tế bào niêm mạc miệng áp dụng được cho mọi lứa tuổi và có thể thực hiện tại nhà với độ chính xác tương đương các phương pháp khác. Các bước lấy mẫu niêm mạc miệng gồm:
Giai đoạn chuẩn bị lấy mẫu không uống cà phê, trà, sữa hoặc hút thuốc (trước 4 giờ) vì có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng mẫu
Rửa tay và súc sạch miệng trước khi lấy mẫu 3 lần với nước ấm (ở trẻ sơ sinh cần chờ 2 giờ sau bữa ăn cuối cùng và cho trẻ uống một ít nước để làm sạch miệng)
Lấy tăm bông vô trùng từ bao đựng, cắt bỏ một đầu, cần chú ý không chạm tay vào đầu bông của tăm bông. Thu thập các tế bào niêm mạc miệng (tế bào của má trong) bằng đầu của tăm bông. Quệt đầu bông của tăm bông và xoay nhẹ khoảng 30 lần hoặc trong 30 giây vào mặt trong má của người cần lấy mẫu, cần di chuyển tăm bông trên toàn bộ bề mặt bên trong má
Lặp lại quá trình này với các tăm bông khác với tối thiểu là 3 tăm bông cho một người
Để mẫu khô ở trong không khí ở nhiệt độ phòng ít nhất 15 phút, cần chú ý không cho đầu bông chạm vào bất cứ thứ gì để tránh lây nhiễm
Để tăm bông vào bì chứa mẫu và đảm bảo các thông tin cần thiết ghi ngoài bao bì
Lặp lại các bước trên cho những người cần lấy mẫu và sử dụng một bộ tăm bông và phong bì khác để tránh nhầm lẫn
Khi đã thu đủ tất các mẫu ADN của những người cần phân tích ADN, đặt tất các vào một phong bì lớn và gửi cho trung tâm xét nghiệm
Xét nghiệm ADN bằng mẫu tóc có chân
Phương pháp dùng mẫu tóc xét nghiệm ADN có hiệu quả tương đương các phương pháp khác, tuy nhiên đối với trẻ sơ sinh hoặc trẻ có tóc quá mảnh thì không nên thu mẫu tóc vì khó nhổ được tóc có chân tóc. Cách lấy mẫu tóc xét nghiệm ADN gồm các bước sau:
Chuẩn bị 2 đến 3 phong bì ghi tên người cần phân tích và quan hệ lên phong bì
Nhổ 5-7 sợi tóc có chân tóc đặt lên giấy trắng (thường là giấy A4, không sử dụng các loại giấy mềm để gói tóc) sao cho gốc tóc dính lên tờ giấy
Gói cẩn thận bằng giấy A4 rồi viết thông tin của người cho mẫu cùng với chữ ký bên ngoài, sau đó bỏ vào một phong bì có thông tin tương ứng
Lặp lại các bước này với người cần lấy mẫu tiếp theo
Bỏ chung tất cả túi đựng mẫu vào một bì lớn cùng giấy đề nghị phân tích để gửi cho trung tâm phân tích
Xét nghiệm ADN bằng mẫu cuống rốn
Các bước thực hiện gồm có:
Cắt khoảng 1cm cuống rốn khô, sạch, đã rụng
Gói cẩn thận bằng giấy A4 rồi viết thông tin người cho mẫu cùng chữ ký bên ngoài rồi bỏ vào một phong bì có thông tin tương ứng
Bỏ tất cả túi đựng mẫu vào một phong bì lớn cùng giấy đề nghị phân tích rồi gửi cho trung tâm phân tích
Xét nghiệm ADN bằng mẫu móng tay, móng chân
Cách lấy mẫu móng tay xét nghiệm ADN gồm các bước:
Rửa móng tay, móng chân của người cho mẫu trước khi cắt
Cắt và gộp toàn bộ móng tay và móng chân (tối thiểu đạt 40mg) của một lần cắt định kỳ
Gói cẩn thận bằng giấy A4 rồi viết thông tin người cho mẫu cùng chữ ký bên ngoài và bỏ vào một bì có thông tin tương ứng
Bỏ tất cả các túi đựng mẫu vào một phong bì lớn có giấy đề nghị phân tích rồi gửi cho trung tâm phân tích
Xét nghiệm ADN bằng mẫu nước ối hoặc sinh thiết gai nhau
Ngoại trừ các tình huống đặc biệt thì không nên thu mẫu nước ối vì trong quá trình chọc ối có tỷ lệ nhất định gây sảy thai. Việc chọc ối hay sinh thiết này cũng cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn tại bệnh viện phụ sản được cấp phép chọc ối. Việc chọc ối chỉ được thực hiện sớm nhất vào tuần thứ 15 của thai kỳ, bác sĩ sẽ chọc ối để lấy 2-5ml nước ối dùng cho xét nghiệm.
Những cách lấy mẫu xét nghiệm ADN tại nhà
Trước đây, hầu hết mọi người chỉ biết tới xét nghiệm ADN tại nhà dựa trên mẫu máu của người cần phân tích. Song với sự phát triển của hệ thống phân tích gen thế hệ mới, bạn có thể xét nghiệm ADN từ rất nhiều loại mẫu chứa ADN khác nhau như: máu tươi, máu khô, gốc chân tóc, móng tay hoặc móng chân, dịch tinh trùng, tế bào niêm mạc miệng, cuống rốn,…
Bạn có thể lấy mẫu xét nghiệm tại Bệnh viện, Trung tâm xét nghiệm hoặc tự chuẩn bị và gửi tới địa chỉ y tế thực hiện. Tự lấy mẫu xét nghiệm ADN tại nhà được nhiều người lựa chọn, nhất là xét nghiệm xác định quan hệ huyết thống giữa hai cha con.
Dù có thể phân tích ADN dựa trên rất nhiều loại mẫu xét nghiệm song để đảm bảo kết quả chính xác, yếu tố tinh sạch và giá thành phù hợp thì 4 loại mẫu thường sử dụng gồm: mẫu máu, mẫu tóc, mẫu móng tay và mẫu tế bào niêm mạc miệng.
Cách lấy mẫu tóc xét nghiệm ADN tại nhà
Điều đầu tiên cần biết đó là, không phải tất cả các phần của tóc đều có thể tách gen để xét nghiệm ADN, bạn phải lấy được sợi tóc có gốc chân tóc. Gốc chân tóc có đặc điểm là có bọng trắng mờ, màu đen, khi đặt trên giấy sẽ dính vào mặt giấy.
Nếu gửi đi mẫu tóc không có chân tóc chứa bọng tóc, sẽ không thể phân tách gen để làm xét nghiệm ADN. Để mẫu tinh sạch, xét nghiệm dễ dàng và chính xác, bạn cần lưu ý:
Rửa sạch tay bằng xà phòng diệt khuẩn hoặc dùng nhíp đã được diệt khuẩn.
Dùng găng tay y tế để nhổ và thu thập tóc.
Không chạm vào bọng ở gốc tóc.
Thu thập tối đa 5 – 6 sợi tóc có chân mỗi mẫu.
Tóc nhổ xong đặt trên tờ giấy trắng sạch, sau đó gói lại và bọc trong túi nilon sạch để bảo quản.
Cách lấy mẫu tế bào niêm mạc miệng xét nghiệm ADN tại nhà.
Dù là trẻ nhỏ hay người lớn, trong khoang miệng luôn chứa lượng tế bào niêm mạc miệng nhất định hòa vào nước bọt. Những tế bào này nếu thu thập đủ số lượng cũng có thể phân tích gen để xét nghiệm ADN.
Với mẫu xét nghiệm này, cần thiết bị phân tích với công nghệ giải trình tự gen thế hệ mới. Vì thế trước khi gửi mẫu, bạn hãy liên hệ để xác nhận tại Trung tâm xét nghiệm có nhận loại mẫu này hay không.
Để thu thập mẫu tế bào niêm mạc miệng đủ điều kiện, bạn thực hiện như sau:
Uống một ngụm nhỏ nước lọc.
Dùng que tăm bông y tế chuyên dụng, đảm bảo sạch, đưa vào khoang miệng (1 que bên trái, 1 que bên phải), cọ xát lên xuống khoảng 30 – 40 lần mỗi bên.
Lấy tế bào niêm mạc miệng ở 2 đầu tăm bông, sau đó đựng trong phong bì và gửi đến địa chỉ xét nghiệm, chú ý 2 đầu tăm bông phải đặt cùng chiều.
Một lưu ý nhỏ khi bạn tự thu thập loại mẫu này là không bảo quản tăm bông đã thu thập vào túi nilon kín vì độ ẩm cao sẽ làm hỏng mẫu. Mẫu đựng trong bì thư đảm bảo thông khí tự nhiên giúp tế bào thu thập không bị biến đổi. Mẫu niêm mạc miệng có thời gian bảo quản là 5 – 7 ngày sau khi lấy mẫu, khi để trong ngăn mát tủ lạnh.
Cách lấy mẫu móng tay để xét nghiệm ADN tại nhà
Bạn thu thập mẫu móng tay đạt tiêu chuẩn như sau:
Dùng cồn khử trùng dụng cụ cắt móng, có thể thay thế vào xà phòng diệt khuẩn.
Cắt móng tay và móng chân với độ dài để khoảng 1 tuần, lấy 5 – 6 móng ở người lớn và cả 2 bàn tay ở trẻ em. Lưu ý không cắt vào phần thịt.
Cho mẫu móng tay, chân đã cắt vào giấy gói sạch, cho vào túi nilon và gửi trong phong bì riêng
Trên đây là những tư vấn của Rong Ba Group liên quan đến cách lấy mẫu xét nghiệm adn, nếu có bất cứ thắc mắc nào liên quan đến quy trình xét nghiệm adn của chúng tôi và những thông tin khác liên quan, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn nhé!
